W trakcie prowadzenia robót ziemnych może pojawić się zanieczyszczona woda w wykopie. System jej oczyszczania projektuje się zależnie od rodzaju występującego zanieczyszczenia oraz warunków hydrogeologicznych. Jedną z stosowanych metod oczyszczania lub podczyszczania wody podziemnej w trakcie prowadzenia odwodnienia wykopu jest metoda „pump and treat”, która ma na celu pompowanie wody z górotworu, poddanie jej oczyszczaniu w specjalnie przygotowanym systemie urządzeń oczyszczających, a następnie iniektowana z powrotem do górotworu jako wodę czystą.
Oczyszczanie wody podziemnej metodą pump and treat
Ta technologia oczyszczania wody de facto poprzez oczyszczanie wody oraz wymuszenie lokalnie sztucznego przepływu wody gruntowej również oczyszcza szkielet gruntowy w strefie saturacji. Odpowiednie zaprojektowanie metody oczyszczania wody „pump and treat” pozwala dodatkowo zatrzymać migrację chmury zanieczyszczenia w wodzie gruntowej w trakcie prowadzenia prac remediacyjnych. Aby proces oczyszczania wody mógł być właściwie przeprowadzony, należy w pierwszej kolejności wykonać odpowiednie badania hydrogeologiczne oraz badania chemiczne gruntu i wody. Pierwsze z nich pozwalają przygotować model hydrogeologiczny i zasymulować procesy hydrodynamiczne zachodzące w rozpatrywanej przestrzeni. Drugi natomiast daje nam informacje odnośnie samego ładunku zanieczyszczeń i predykcji procesów, które zachodzą i będą zachodziły w trakcie remediacji.
W przypadku wcześniej wspomnianej metody „pump and treat” podstawowymi elementami są studnie pompująco-iniekcyjne wody gruntowe. Analizując przepisy podstawowymi dokumentami, które mogą być wymagane, żeby wykonać fizycznie takie studnie, będą np. pozwolenie wodno-prawne, projekt robót geologicznych wraz z jego zatwierdzeniem, decyzja środowiskowa w przypadku gdyby okazało się, że mamy do czynienia z przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko.
Drugim istotnym elementem poza systemem pumpująco-iniektującym wody gruntowe jest system (zespół urządzeń) umożliwiający oczyszczenie wody w trakcie pompowania. Taki system jest zespołem połączonych ze sobą urządzeń, gdzie zachodzą, w sposób kontrolowany, różnego rodzaju procesy fizyko-chemiczne. Niezależnie od powyższego prawidłowo wykonana remediacja gruntu nie może zostać oderwana od problematyki związanej z zanieczyszczeniem i przepływem wody w gruncie. Od planów remediacji oraz wszystkich stron procesu remediacyjnego, należy zatem oczekiwać podejścia kompleksowego do zanieczyszczonego obszaru powierzchni ziemi, którego wody gruntowe są częścią, tak aby przeciwdziałanie zanieczyszczeniom wód mogło stać się efektywne.
Odwadnianie wykopów
Odwadnianie różnego rodzaju wykopów stosowane jest w celu odpompowania wód podziemnych, opadowych czy roztopowych napływających do wykopu. Odwodnienie wykopu ma na celu obniżenie poziomu wód gruntowych wokół wykopu. Wraz z odwodnieniem wykopu w zależności od historycznego użytkowania terenu należy zwrócić uwagę czy odpompowywana woda podziemna nie została zanieczyszczona elementami fizykochemicznymi powodującymi ryzyko dla zdrowia i życia ludzi oraz otaczającego środowiska (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki Morskiej i żeglugi śródlądowej z dnia 11 października 2019 r., w sprawie kryteriów i sposobu oceny jednolitych części wód podziemnych).
W związku z powyższym należy w jasny sposób określić maksymalne poziomy stężeń poszczególnych elementów fizykochemicznych do jakich należy zmniejszyć zawartość zanieczyszczeń przed doborem odpowiedniego procesu podczyszczania. Po analizie oraz ustaleniu planu działania oraz wartości do jakich należy doprowadzić wody podziemne możliwe jest przeprowadzenie podczyszczania wody podziemnej za pomocą jak najbardziej optymalnego procesu. Co więcej staramy się aby osiągnięty efekt został osiągnięty w jak najkrótszym możliwym czasie i przy wykorzystaniu minimalnych zasobów .
Podczas prowadzenia prac oczyszczających metodą ex-situ pojawia się woda gruntowa. Jest ona często zanieczyszczona i należy ją oczyścić. Remediacja w zakresie wód gruntowych nie została w pełni uregulowana w polskim porządku prawnym. Istnieje luka prawna w tym zakresie, co niewątpliwie stanowi ogromny mankament polskiego ustawodawca w przedmiocie ochrony powierzchni ziemi. Wody gruntowe oznaczają wody podziemne, których pojęcie zostało zdefiniowane w przepisach ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne w art. 16 pkt 68, są to wszystkie wody, które znajdują się pod powierzchnią ziemi w strefie nasycenia, w tym też wody gruntowe pozostające w bezpośredniej styczności z gruntem lub podglebiem. Zanieczyszczona woda gruntowa jest tymczasem podstawowym ośrodkiem roznoszącym w gruncie zanieczyszczenia, często poza granice terenu należącego do właściciela i może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia mieszkańców terenów przyległych.
